m.ö. 8 yüzyılda ırak'ın musul kentinde (o zamanlar ninova olarak biliniyordu) yaşamıştır.
hz. yakub'un torunudur.
kendisini balık yutmuştu bilirsiniz. hikayesi şöyle. yunus'a ninova kenti insanlarını dine, imana döndürmesi emri verilir. otuz üç yıl boyunca didinir durur ama sadece iki kişi inanır ona. dile kolay otuz üç yıl dil dök, sadece iki kişi inansın sana. bu yüzden yunus'un kafası atar ve allah'a sormadan çeker gider. bir gemiye atlar mersin'e gitmek için. allah da tabii denizde fırtına çıkarır. gemi batmasın diye bütün ağırlıklar atılır, en son mürettebat arasında kurra çekilir. kısa çöpü yunus çeker. atarlar bunu denize, fırtına diner, yunus'u balık yutar.
bu balığın, yunus balığı olduğu (yok artık) söylenir, ya da balina. ancak aslında bir insanı yutabilecek tek balık na şu
arkadaş yani yutsa yutsa ispermeçet balinası yutmuştur. amma velakin denilene göre bu balinanın midesindeki asit öyle yüksekmiş ki sağ salim çıkması zormuş. e burada allah'ın kudretinden bahsediyoruz dimi?
fakat genellikle bu balık yutma meselesinin mecazi olduğu söylenmekte. mitolojide de elbette yunus'a benzer bir karakter var. mitolojik bir varlık da deniyor yunus peygamber için
(bkz: sümerler) fakat biz peygamber olduğuna inanıyorsak durum şöyle açıklanıyor. yunus peygamber, balıkçıydı, geçimini balık tutarak kazanıyordu ve kendisine balıkların piri diyorlardı. hatta kuran'da bile kendisinden zünnûn diye bahsedilien kısımlar vardır. yani balık sahibi demek.
"zünnûn’u da (yûnus) zikret! hani öfkeli bir halde geçip gitmiş, bizim kudretimizin kendisine yetmeyeceğini zannetmişti. sonunda karanlıklar içinde, “senden başka hiçbir tanrı yoktur. seni tenzih ederim. gerçekten ben kötü işler yapmışım!” diyerek yalvardı." (el-enbiyâ, 21/87)
şimdi bu lakap balık tarafından yutulduğu için verilmiş deniyor ama adam balıkçıymış işte. ne diye başka anlam arıyorsunuz.
neyse, balığın içinde üç gün kalmış ve ettiği duayla balık onu kusmuş vs.
şimdi burada balık yutma muhabbetine daha çok dünyevi işlere dalma (balıkçı ya hani) ve bunalıma girme olarak yorumluyorlar. adam depresyona girmiş yani. diyebiliriz bence.
neyse anlayacağınız, allah onu affediyor ve karanlıktan çıkmasına yardım ediyor. almanız gereken ders bu. bir, allah'tan kaçamazsınız, iki, nasıl bir karanlığın içine düşerseniz düşün, bir balığın karnı dahi olsa, allah sesinizi duyar ve bir gün yolunuzu aydınlatır.
gelelim ninova kavmine. bu kavim, uyarılıp da allah'ın gazabını yaşamadan dine imana gelmiş ve allah'ın takdirini kazanmış bir kavim olmuştur. nitekim yunus geri dönünce insanlar ona inanmaya ve iman etmeye başlamışlardır. (her karanlığından ardından ışık doğar.)
"keşke (o helâk edilen beldelerden) bir belde halkı iman edip de imanı kendisine yarar sağlasaydı! ama yûnus’un kavmi hariç. nitekim onlar iman edince dünya hayatındaki zillet azabını üstlerinden kaldırmış ve kendilerine belirli bir süreye kadar yaşama imkânı vermiştik." (yûnus, 10/98)
allah, yolunuzu aydınlatsın gençler.
not: eklemeyi unuttum. balık olayı için bir tekne kast edildiği de söylenmekte. ikinci bir teori olarak da aslında zaman yolcuğundan bahsedilmekte (Dr. who'nun kulübesi gibi) olduğunu da duymuştum. hatta bu teori nuh'un gemisi için de vardır. hatta yasin suresi'nde de zaman yolculuğundan bahsedildiği söylenir. fakat buralar biraz karışık. solucan deliği, ışık hızı vs bunlarla kafa karıştırmayalım. ekstra beyin yakmak için araştırmak gerek.